Singular ,Dual, Plural (एकवचन द्विवचन बहुवचन संस्कृत में
Introduction
We only listen singular and plural in many languages including english but sanskrit have dual also. What does dual means ? If singular is for single thing , then dualism is used to denote two things. We should say two objects as a plural in sanskrit, because two object should call dualism.
For example if we have to denote two people then we should call them as dualism not plural.
In Sanskrit, verbs (क्रियाएँ) arethe root of roots (धातु) according to:लकार (Tense/Mood), पुरुष (Person) and वचन (Number)
Bachana In Sanskrit
Example 1
|
एकवचनम् (Ekavachanam) |
द्विवचनम् (Dvivachanam) |
बहुवचनम् (Bahuvachanam) |
|
अहम् |
आवाम् |
वयम् |
|
अहं बालकः |
आवां बालकौ |
वयं बालकाः |
|
अहम् अध्यापकः |
आवाम् अध्यापकौ |
वयम् अध्यापकाः |
|
अहम् अध्यापिका |
आवाम् अध्यापिके |
वयम् अध्यापिकाः |
|
अहं बालिका |
आवां बालिके |
वयं बालिकाः |
Example 2 (अस्मद्-धातु)
|
एकवचनम् (Ekavachanam) |
द्विवचनम् (Dvivachanam) |
बहुवचनम् (Bahuvachanam) |
|
अहम् अस्मि |
आवाम् स्वः |
वयम् स्मः |
|
अहं बालकः अस्मि |
आवां बालकौ स्वः |
वयं बालकाः स्मः |
|
अहं अध्यापकः अस्मि |
आवाम् अध्यापकौ स्वः |
वयं अध्यापकाः स्मः |
|
अहं अध्यापिका अस्मि |
आवाम् अध्यापिके स्वः |
वयं अध्यापिकाः स्मः |
|
अहं बालिका अस्मि |
आवां बालिके स्वः |
वयं बालिकाः स्मः |
The Three Persons in Sanskrit Grammar
The singular subject must be matched with a singular verb, the dual subject with a dual verb, and the plural subject with a plural verb. In this way, if the subject is in the third person, the verb should be in the third person according to the number; if the subject is in the second person, the verb should be in the second person according to the number; and if the subject is in the first person, the verb should be in the first person according to the number. If you have understood this much, then congratulations — this is a positive sign for your learning.
🧘♂️ प्रथमपुरुष (Third Person)
🧍♂️ मध्यमपुरुष (Second Person) And 🙋♂️ उत्तमपुरुष (First Person)
A subject in the third person requires a verb in the third person – for example: Rāmaḥ paṭhati (रामः पठति) – “Ram reads.”
A subject in the second person requires a verb in the second person – for example: Tvam likhasi (त्वम् लिखसि) – “You write.”
A subject in the first person requires a verb in the first person – for example: Aham likhāmi (अहम् लिखामि) – “I write.”
For instance:
रामः पठति |
गोविन्दः गच्छति |
त्वम् पठसि |
अहम् पिबामि |
सः क्रीडति |
लट् लकार Table for पठ्
|
पुरुष / वचन |
एकवचन |
द्विवचन |
बहुवचन |
|
प्रथमपुरुष |
पठति |
पठतः |
पठन्ति |
|
मध्यमपुरुष |
पठसि |
पठथः |
पठथ |
|
उत्तमपुरुष |
पठामि |
पठावः |
पठामः |
Today in this article we are going to present the shabda-roop in sanskrit language for word राम(RAM).
Dont be confused all the words in different tables are based on the name Ram(राम).
- In प्रथम All the names denotes – By Ram.
- In दृतिय All the names denote – To Ram.
- In तृतीया All the names denote – Through Ram.
- In चतुर्थी All the names denote – TO/For Ram.
- In पंचमी All the names denote – From Ram.
- In षस्टि All the names denote – Of Ram.
- In सप्तमी All the names denote – At/In/On Ram.
- In सम्बोधन All the names denote – Hello Ram.
नोट: विधार्थी महोदय उपर दिए हे तालिकाको बहुत मन लगाके अध्ययन कर्ना, और याद भी कर लेना
- प्रथम मे – राम
- दृतिय मे – राम को
- तृतीया मे – राम के द्वारा
- चतुर्थी मे – राम कि लिए
- पंचमी मे – राम से
- षस्टि मे – राम् कि
- सप्तमी मे – राम मे
- सम्बोधन मे – हे राम
नीचे दिई हुइ तालिका गीता नाम कि लिए है
Conclusion
गृहकार्य :
१ .सम्पूर्ण अकारांत शब्दका रुप चलाना सिखे
२ . अकारान्त , आकारान्त, इकारान्त , उकारान्त , ऊकारांत शब्दो के बारेमा जानलो
